یکی از گیاهان دارویی که به وفور در اطراف خانیک موجود می باشد خارمریم است که در اصطلاح محلی به آن خاراشتری می گویند. البته مردم کمتر به خواص دارویی این گیاه واقفند . در اینجا ضمن درج تصاویری که از این گیاه در منطقه گرفته ام مطالبی در خصوص خواص دارویی آن در ادامه مطلب می آورم.
آشنایی با خواص دارویی گیاه خار مریم Milk Thistle (نقل از http://www.pezeshk.us/?p=15709)
خار مریم Milk Thistle
خار مریم به رفع علایم هپاتیت، سیروز و حالات التهابی کبد کمک می کند. خار مریم یکی از مهمترین گیاهان دارویی معروف به درمان اختلالات کبدی محسوب می شود. حتی یونانیان باستان نیز می دانستند که خار مریم در درمان یرقان مفید است.
پزشکان قرون وسطی از این گیاه در درمان ناراحتیهای کبد و سایر ناراحتیها استفاده می کردند و مادران شیرده نیز از برگ خار مریم برای افزایش شیر خود برای تغذیه کودکشان استفاده می کردند.
میوه خار مریمحاوی عنصر فعالی به نام “سیلی مارین” است. سیلی مرین ترکیبی حفاظت کننده از کبد در درون خار مریم است. این عنصر سلولهای آسیب دیده کبد را که در اثر الکل و سایر مواد سمی صورت می پذیرد ترمیم می بخشد. عنصر مزبور از نابودی سلولهای جدید کبد در اثر مواد مشابه پیشگیری می کند.
معرفی گیاه
خار مریم اصالتاً بومی منطقه مدیترانه است. این گیاه امروزه در سرتاسر نقاط دنیا از اروپا تا آسیا و از آفریقا تا آمریکای شمالی گسترده شده است. این گیاه تنومند معمولاً در مناطق خشک و آفتابی رشد می کند. ساقه این گیاه در قسمتهای فوقانی خود شاخه می دهند و ارتفاع و طول این گیاه از ۴ تا ۱۰ پا می رسد.
برگهای این گیاه پهن و دارای خالها یا رگه های سفید است. گلهای آن قرمز ارغوانی است. میوه ریز و پوست سفت آن قهوه ای، لک دار و براق است. این گیاه به آسانی رشد می کند و در طول کمتر از یک سال به سرعت به بلوغ می رسد.
ترکیبات گیاه
فرآورده های این گیاه از تخمهای داخل میوه تهیه می شوند. تخمهای آن حاوی ۱/۵ تا ۳ درصد سیلی مارین است. سیلیمارین در واقع از گروهی از عناصر به نام فلاون لیگناند تشکیل شده است. مهمترین فلاون لیگنان همانا “سیلی بارین” (که گاهاً به آن سیلی بین گفته میشود) است. سایر عناصر فلاون لیگناند موجود در سیلی مارین عبارتند از: ایزوسیلابین، دی هیدروسیلی بین، سیلی دیانین و سیلی چرستین.
اشکال موجود
* انواع کپسولهای استاندارد تهیه شده از خار مریم خشک (هر کپسول حاوی حدود ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلی گرم سیلی مارین است).
* چندین نوع چای حاوی عصاره استاندارد.
* عصاره مایع.
* تنتور.
نحوه مصرف
خار مریم از آسیب دیدگی کبد در اثر مواد شیمیایی خطرناک و الکل جلوگیری می کند. سیلی مارین ضد اکسید به مراتب قویتر از ویتامین C , E عصاره های استاندارد خار مریم در درمان سیروز کبدی، هپاتیت B مزمن، بیماریهای الکلی مزمن کبد و آسیبهای وارده بر کبد در اثر مواد سمی مؤثر است.
سیلی مارین مؤثرترین عامل خنثی کننده مسمویت مرگ بار ناشی از خوردن قارچ سمی است. عصاره استاندارد این گیاه می تواند در صورت مصرف آن ۱۰ دقیقه بعد از خوردن قارچهای مرگبار (Amanito Phalloides) از مسمومیت مربوط پیشگیری کند. اگر قارچ شمی خورده اید یا هرگونه ماده سمی مصرف کرده اید فوراً همیشه خود را به پزشک برسانید.
اگر با مشکلات و ناراحتی کبد دست به گریبان هستید یا اگر الکل زیاد مصرف می کنید (یا در گذشته زیاد مصرف می کردید) پزشک معالج شما احتمالاً مصرف خار مریم را توصیه خواهد کرد. این گیاه می تواند در رفع عارضه کبد در صورت مصرف زیاده از حد استامینوفن (مسکن غیر آسپیرینی) مؤثر باشد. گیاه خار مریم همچنین در افزایش میزان جریان صفرا مؤثر است و به کاهش علایم بیماری پسوریازیس کمک می کند. لازم است از کپسولهای استاندارد استفاده کنید. این توصیه بدان خاطر است که سیلی مارین موجود در تخم خار مریم را نمی توان به راحتی جذب کرد.
سیلی مارین در صورت متمرکز بودن به سرعت وارد سیستم بدن شما میشود و این ماده به صورت کپسول از فشردگی بیشتری برخوردار است. از مصرف عصاره های الکل اجتناب کنید. میزان مصرفی توصیه شده این گیاه عبارت از مصرف روزانه ۱۲ تا ۱۵ گرم گیاه خشک (۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم سیلی مارین) است. اگر بنا به آسیب دیدگی کبد از خار مریم استفاده می کنید (آسیب دیدگی ناشی از الکل، انواع دارویا مواد شیمیایی)، میزان توصیه شده مصرف روزانه سه بار ۱۲۰ میلی گرم گل خار مریم (حدود سه کپسول) است.
شکل جدیدی از خار مریم به نام کمپلکس سیلمارین- فسفوتیدیل کولین نیز وجود دارد. این نوع ماده دارویی بهتر از خار مریم استاندارد جذب بدن میشود. در آزمایشهای بالینی این داروی جدید به تنهایی بهتر از سیلمارین در درمان اختلالات کبد عمل کرده است. فسفاتیدیل کولین به عنوان عنصر اساسی در غشاء سلول به سیلمارین کمک می کند تا به راحتی به غشاء سلول بچسبد. این حالت از ورود و نفوذ مواد سمی به درون سلولهای کبد جلوگیری می کند. دوز مصرفی توصیه شده از کمپلکس سیلمارین-فسفاتیدیل کولین عبارت است از مصرف روزی ۲ بار ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم.
نکات احتیاطی
سازمان دارو و مواد غذایی آمریکا خار مریم را به عنوان یک مکمل غذایی منظور کرده است و از اینرو هیچ محدودیتی در استفاده از آن وجود ندارد. اگر طبق دستور مصرف، این گیاه دارویی را مصرف کنید هیچ خطری متصور نیست. گاهی اوقات این گیاه اثر ملین خفیف دارد. اگر چنین حالتی رخ دهد، مقداری از مواد فیبری نظیر قند، پسیلیوم، سبوس جو یا پکتین میل کنید. مصرف این نوع فیبر باید از شلی مدفوع و هر نوع ناراحتی گوارشی را برطرف کند.
تداخل های احتمالی
خار مریم را می توان در کنار سایر گیاهان دارویی، مکملهای غذایی وداروها مصرف کرد. باید از پزشک معالج خود در خصوص میزان مصرف خار مریم در صورت ابتلا به اختلال و ناراحتی کبد یا هر نوع وضعیت درمانی حاد سؤال کنید