نگاهی به تحول خانواده در ایران وجهان و عوامل مؤثر بر آن
ابراهیم حقیقی
مدرس مرکز تربیت معلم بنت الهدی صدر فردوس
چکیده
خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی در همه جوامع،و در همه ی زمانها می باشد که هم سلامت فرد و هم بقای جامعه را تأمین می کند. در گذشته های دور نظام خانوادگی پدر سالاری و متکی بر اصول مذهبی رایج در آن عصر بوده است نه بر اساس علاقه و عاطفه . زنان از بسیاری از حقوق امروزی محروم بودند. مردان از اختیارات نامحدودی برخوردار بودند. ولی به تدریج براثر تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فکری، خانواده دچار تغییراتی شد. از حجم خانواده کاسته شده و کارکردهای خانواده کاهش یافته و نهادها و مؤسسات دیگر جامعه عهده دار برخی از وظایف خانواده گردیدند.زنان در خانواده از موقعیت بهتری برخوردار شده فرزندان نیز از حقوق و آزادی های بیشتری برخوردار گردیدند.پیوندهای خویشاوندی امروزه نسبت به گذشته کم رنگ تر شده و نفوذ خود را در برقراری پیوندهای ازدواج از دست داده اند. این تحولات را در ایران هم می توان دید . گذز از خانواده گسترده به خانواده هسته ای ، تغییر در شیوه های ازدواج و همسرگزینی ، هویت بخشیدن به زنان و قائل شدن حق مالکیت و … برای آن ها ، ایجاد دگرگونی در روابط زن و شوهر و والدین و فرزندان و … از جمله تغییراتی است که می توان در خانواده ی ایرانی مشاهده کرد.
کلید واژه ها: خانواده ، خویشاوندی ، خانواده گسترده ، خانواده ی هسته ای ، پدر سالاری
منابع :
بهنام ، جمشید: ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران تهران: جیبی ۱۳۵۰.
ترابی ، علی اکبر: جامعه شناسی ادبیات فارسی ، تبریز: فروغ آزادی ،۱۳۷۶.
قرآن کریم
کوئن ،بروس : درآمدی به جامعه شناسی ترجمه ی محسن ثلاثی تهران: نشر توتیا ۱۳۷۸.
گیدنز ، آنتونی : جامعه شناسی ترجمه منوچهر صبوری تهران:نشر نی ،۱۳۸۳.
ملکی ، حسن :آشنایی با قانون اساسی کد ۳۰۱۰دوره کاردانی تربیت معلم تهران:شرکت چاپ و نشر ایران
وثوقی ،منصور : مبانی جامعه شناسی (۱) رشته علوم اجتماعی انتشارات دانشگاه پیام نور
مظاهری ، علی اکبر : خانواده ایرانی در روزگار پیش از اسلام
روزنامه همشهری شماره ۳۰۱۶ مورخه ۱۹/۱/۱۳۸۲
نشریه ندای صادق شماره ۱۹ دانشگاه امام صادق
اهمیت و جایگاه خانواده
تحول خانواده در ایران
تحول خانواده در جهان