ارزش و ثواب آیه الکرسى
آیه الکرسی یکی از بزرگترین و با فضیلت ترین آیات قرآن کریم است. در روایات، برای تلاوت آیه الکرسى، فضایل و برکات بسیار و نتایج مادی و معنوی فراوانی برشمرده شده است. برخی آیات نام خاصی دارند که آن نام، از متن آیه گرفته شده است. مانند کرسی که در آیه ذیل قرار دارد و این آیه، آیهالکرسی نامگذاری شده است. در این مطلب برخی از خواص و نتایج تلاوت این آیه را از این روایات ذکر مینماییم.
«اللهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَهٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الأَرْضِ مَن ذَاالَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَلاَ یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ یَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ.»(بقره/۲۵۵)
خداست که معبودى جز او نیست زنده و برپا دارنده است. نه خوابى سبک او را فرو مىگیرد و نه خوابى سنگین. آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آنِ اوست. کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ آنچه در پیش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مىداند. و به چیزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمىیابند. کرسىِ او آسمانها و زمین را در برگرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نیست، و اوست والاىِ بزرگ .
نورانیت در قبر
امام صادق(علیهالسلام) فرمودند: وقتی مؤمنی، ثواب قرائت آیه الکرسى را به اهل قبور هدیه کند، خداوند برای هر حرفى از این آیه، فرشتهای قرار میدهد که خداوند را براى قاری آن، تا روز قیامت تسبیح کند. و به وى پاداش شصت پیامبر را دهد و خدا در هر قبرى از شرق تا غرب، چهل شمع از نور قرار میدهد و قبرهاى آنها را وسعت دهد. (۱)
نتیجه قرائت آیه الکرسى
از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیه الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، چیزى مانع از ورودش به بهشت نخواهد شد، مگر مرگ. (کنایه از این که وقتی مرگش برسد به بهشت میرود. البته باید به این نکته توجه کرد که صرف تلاوت این آیه ملاک نیست بلکه در مورد کسی است که مراقب اعمالش است.) و کسی بر قرائت آن، مواظبت نمىکند، مگر آن کس که صدیق و راستگو باشد.(۲)
از امیرالمؤ منین على(علیهالسلام) روایت شده است که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) هر گاه غم و اندوهى برایش ایجاد میشد، بعد از خواندن آیه الکرسى این دعا را مىخواند و مىفرمود: مسلمانى نیست که این دعا را سه بار بخواند، مگر آن که درخواست خود را به دست آورد.
یا حَىُّ یا قَیِوم، یا حَیّا لایَموت، یا حَىَّ لا اِلهَ اِلا انت کاشِفَ الهَمّ، مُجیبَ دَعوه المُضطَرین، اَسالُکَ بِانَّ لکَ الحَمد لا اِله اِلا انت، المَنّان، بَدیع السموات والارض، ذوالجلال و الاکرام، رَحمان الدنیا والاخره و رَحیمها ربِّ ارحَمنى رَحمَهً تُغنینى بِها عَن رَحمهٍِ مِن سِواکَ یا ارحمَ الراحمین
اثر تلاوت آیه الکرسی هنگام خواب
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس آیه الکرسی را در هنگام خواب قرائت کند، خدا او را و خانهاش و خانه همسایگانش را، ایمن خواهد کرد.(۳)
باعث قبولى نماز میشود
از پیغمبر گرامى(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیه الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش مورد قبول قرار مىگیرد و در امان خدا خواهد بود. (۴)
ثواب آیه الکرسى بعد از وضو
از امام باقر(علیهالسلام) روایت شده که فرمودند: هر کس بعد از وضو گرفتن یک بار آیه الکرسى بخواند، خدا ثواب چهل سال عبادت را به او عطا کند و مقامش، چهل درجه بالا میرود. (۵)
جهت رفع حاجت
از امیرمؤمنان على(علیهالسلام) روایت شده است که فرمودند: هر گاه یکى از شما حاجتى داشت، صبح پنجشنبه در طلب آن برود، زیرا رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) در دعا گفت: خدایا، در بیرون رفتن امتم در بامداد پنجشنبه برکت قرار ده و چون از منزل برون رفت، آیات سوره آل عمران و آیه الکرسى و سوره قدر را بخواند.(۶)
قرائت آیه الکرسى بعد از هر نماز
از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که فرمودند: هر کس آیه الکرسى را بعد از هر نماز بخواند، هفت آسمان شکافته گردد و به هم نیاید تا خدا به سوى خوانندهاش نظر رحمت افکند و پس از آن فرشتهاى را برانگیزد که از آن هنگام تا فرداى آن روز، کارهاى خوبش را بنویسد و کارهاى بدش را محو نماید.(۷)
دفع آفت از مال و جان
امام زین العابدین(علیهالسلام) نقل مىنماید که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسى که چهار آیه اول سوره بقره، آیه الکرسى، و دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر این سوره را قرائت نماید، خودش و مالش دچار هیچگونه آفتى نخواهد شد، شیطان به او نزدیک نشده و قرآن را فراموش نخواهد کرد. (۸)
حفاظت از گزندها
امام کاظم(علیهالسلام) فرمود: هر کس آیه الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، به او هیچ گزند و ضرری نرسد.(۹)
کفاره گناهان
امام صادق(علیهالسلام) فرمود: هر کس بعد از نماز جمعه، وقتى که سلام مىدهد، حمد را یک بار، سوره توحید را هفت بار، سوره فلق هفت بار، سوره ناس را هفت بار و آیه الکرسى، آیه سخره؛ ان ربکم الله الذى خلق السموات (۱۰) و آیه ما قبل آخر سوره توبه؛ لقد جاءکم رسول من انفسکم را بخواند، کفاره گناهان او از آن جمعه تا جمعه دیگر خواهد بود.(۱۱)
ارزش آیه الکرسى در نماز مستحبى
امام صادق(علیهالسلام) فرمود: کسى که در هر رکعت از نماز مستحبى خود، سوره توحید، قدر و آیه الکرسى را بخواند، خداوند عمل او را بهترین اعمال خواهد دانست، مگر کسى که مانند او و بیش از او این عمل را انجام دهد.(۱۲)
ذکر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در بستر خواب
از محمد بن مروان روایت شده است که امام صادق(علیهالسلام) فرمود: آیا به شما گزارش ندهم آنچه را که شیوه رسول گرامى خدا(صلی الله علیه و آله) بود که هرگاه ایشان به بستر خواب میرفت، چه مىفرمودند؟ گفتم: چرا. فرمود: آیه الکرسى را مىخواند و مىگفت: آمنت بالله و کفرت بالطاغوت؛ بار خدایا! مرا در خواب و بیدارىام حفظ فرما.(۱۳)
آیه الکرسی، مانع بیمارى
امام رضا(علیهالسلام) فرمود: کسى که به هنگام خواب آیه الکرسى بخواند، ان شاءالله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت. و هر کس آن را پس از هر نمازى بخواند، هیچ گزنده زهردارى به او آسیب نخواهد رساند.(۱۴)
دورى از بلاها و گناهان
به روایت دیگر، هر کس آیه الکرسى را بعد از هر نماز واجب بخواند، نمازش قبول گردد و در امان خدا باشد و خدا او را از بلاها و گناهان نگاه دارد.(۱۵)
آیه الکرسى در تنهایى
از معصوم رسیده است که فرمود: هر کس تنها در خانهاى شب را به سر برد، باید آیه الکرسى را بخواند و باید بگوید: بارخدایا! هراسم را آرام کن و ترسم را بیاساى و در تنهایى کمکم کن .(۱۶)
آغاز سفر با آیه الکرسى
امام صادق(علیهالسلام) فرمود: سفر را با دادن صدقه و یا با خواندن آیه الکرسى آغاز کن .(۱۷)
هنگام عزیمت به سفر
از موسى کاظم(علیهالسلام) روایت شده است: اگر فردى عازم سفر است، بر در خانهاش رو به مسیرى که مىرود، بایستد و سوره حمد و آیه الکرسى را به سمت مقابل، چپ و راست بخواند.(۱۸)
دعاى بعد از آیه الکرسى
از امام صادق(علیهالسلام) نقل است که فرمودند: هر کس در سفر، آیه الکرسى را در هر شب بخواند، خود و همراهانش سالم بمانند و سپس بگوید:
اللهم اجعل مسیرى عبرا و صمتى تفکرا و کلامى ذکرا؛ خداوندا! سیر مرا وسیله عبرت، و سکوتم را وسیله تفکر، و سخنم را ذکر قرار ده. (۱۹)
ذکرى براى رفع همّ و غم
از امیرالمؤ منین على(علیهالسلام) روایت شده است که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) هر گاه غم و اندوهى برایش ایجاد میشد، بعد از خواندن آیه الکرسى این دعا را مىخواند و مىفرمود: مسلمانى نیست که این دعا را سه بار بخواند، مگر آن که درخواست خود را به دست آورد.
یا حَىُّ یا قَیِوم، یا حَیّا لایَموت، یا حَىَّ لا اِلهَ اِلا انت کاشِفَ الهَمّ، مُجیبَ دَعوه المُضطَرین، اَسالُکَ بِانَّ لکَ الحَمد لا اِله اِلا انت، المَنّان، بَدیع السموات والارض، ذوالجلال و الاکرام، رَحمان الدنیا والاخره و رَحیمها ربِّ ارحَمنى رَحمَهً تُغنینى بِها عَن رَحمهٍِ مِن سِواکَ یا ارحمَ الراحمین.(۲۰)
پینوشتها:
۱- اجساد جاویدان، ص ۱۲۴.
۲- مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۳۴۳.
۳- همان .
۴- مصابیح الدجى، ص ۱۰۲۹.
۵- لئالى الاخبار، ج ۱، ص ۲۰۸.
۶- قول ثابت، ص ۴۱.
۷- لئالى الاخبار، ج ۳، ص ۳۵۷.
۸- ثواب الاعمال، ص ۲۲۳.
۹- مصابیح الدجى، ص ۱۰۱۱.
۱۰- سوره اعراف، آیه ۵۴.
۱۱- ثواب الاعمال، ص ۸۳.
۱۲- ثواب الاعمال، ص ۷۳.
۱۳- اصول کافى، ج ۶، ص ۲۰۷.
۱۴- ثواب الاعمال، ص ۲۲۳.
۱۵- مصابیح الدّجى، ص ۱۰۱۲.
۱۶- اصول کافى، ج ۶، ص ۳۱۱ .
۱۷- فروع کافى، ج ۴، ص ۲۸۳ .
۱۸- مکارم الاخلاق، ص ۲۴۵ .
۱۹- مکارم الاخلاق، ص ۲۵۴ .
۲۰- طرائف الحکم، ج ۲، ص ۲۱ .
گروه دین و اندیشه سایت تبیان
مهری هدهدی